Teknolojideki dönüşüm ile birlikte bütün dünyada olduğu gibi Türkiye’de de e-ticaretin önemi ve toplam ticaret içerisindeki payı günden güne artıyor.
E-ticaret alanında yaşanan gelişmeleri önemli istatistiklerle destekleyen, bu alanda tüm aktörlerinin etkin bir şekilde faydalanacağı yol gösterici olmayı amaçlayan “Türkiye’de E-Ticaretin Görünümü Raporu”, Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlandı.
Raporda e-ticaret istatistikleri titizlikle takip edilirken yükselen trendlerden uzman görüşlerine, e-ticaretin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH), genel ticaret ve perakende ticaret içindeki durum analizine kadar çeşitli çıktılar incelendi.
E-ticaret hacmi 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 115,15 arttı
E-ticaret hacmi 2023 yılında, bir önceki yıla göre yüzde 115,15 artarak 1,85 trilyon liraya ulaştı. İşlem sayısı ise bir önceki yıla göre yüzde 22,25 artarak, 5,87 milyar adet olarak gerçekleşti. 2024 yılında ise e-ticaret hacminin 3,4 trilyon lira ve işlem sayısının da 6,67 milyar adet olacağı öngörülüyor.
E-ticaret hacminin genel ticaret hacminin içindeki payı arttı
E-ticaret hacminin genel ticaret hacmine oranı, 2019 yılında yüzde 10,1 iken, yıllar İçinde büyük bir artış kaydederek 2023 yılında yüzde 20,3’e ulaştı. 2023 yılında e-ticaret hacminin gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki payı (E-GSYH) bir önceki yıla göre yüzde 33,3 oranında artarak yüzde 6,8’e ulaştı.
E-GSYH’nin 2019-2023 yılları arasında yıllık bileşik büyüme oranı yüzde 26 oldu.
E-ticaret hacminin yüzde 51’ini mal ticareti, yüzde 49’unu ise hizmet ticareti oluşturuyor. Bunun yanında, kartlı işlem hacminin yüzde 63’ü mal ticareti iken, yüzde 37’si hizmet ticareti kaynaklı işlemlerden meydana geliyor.
E-ticaret hacminden en büyük payı alan ilk üç sektörden birincisi 233 milyar lira ile beyaz eşya ve küçük ev aletleri olurken bu sektörü sırasıyla 135 milyar lira ile elektronik sektörü ve 127 milyar lirası ile giyim, ayakkabı ve aksesuar sektörleri izliyor.
E-ticarete uyumu en yüksek olan il: İstanbul
Ticaret Bakanlığınca geliştirilen metodoloji sayesinde ülkemizde illerin e-ticarete uyumuna ilişkin bir endeks oluşturuldu. Bu göstergeler değerlendirilerek oluşturulan e-ticarete uyum skorlarına bakıldığında e-ticarete uyumu en yüksek olan iller sırasıyla İstanbul, Kayseri, Çorum, İzmir ve Kocaeli olarak öne çıktı.
Sayılarla e-ticaret yapanlar
2023 yılında Türkiye genelinde e-ticaret yapan işletme sayısı 559 bin 412’ye ulaştı.
Pazaryerlerinde e-ticaret faaliyeti yürüten işletme sayısı ise 540 bine yaklaştı.
Kendi sitesinden veya mobil uygulamasından e-ticaret faaliyetinde bulunan ETBİS’e kayıtlı işletmelerin sayısı 35 bini aştı.
En fazla sınır ötesi e-ticaret yapılan ülkeler
En çok sınır ötesi mal e-ticareti yapılan ülkeler sırasıyla Kanada, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri, Rusya Federasyonu, Almanya, Azerbaycan ve Hollanda olarak gerçekleşti.
Burada sıralama oluşturulurken Basitleştirilmiş Gümrük Beyannamesi yoluyla yapılan sınır ötesi mal e-ticaret işlemleri ihracat yönüyle dikkate alındı.
“Uluslararası ölçekte faaliyette bulunan e-ticaret platformlarının etkisi var”
Ticaret Bakanlığı’nın raporda sınır ötesi e-ticaret yapılan ülkelerle ilgili açıklaması şöyle oldu:
Bu çerçevede ülkelerin sıralaması düşünüldüğünde uluslararası ölçekte faaliyette bulunan e-ticaret platformlarının etkisinin olduğunu söylemek mümkündür. Özellikle bu platformların Kanada, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan güçlü kargo ve lojistik altyapısı bu ülkelerin tercih edilmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
Kişi başına düşen ortalama kargo paketi sayısı
Harita 3’te kişi başına düşen ortalama kargo paketi sayısı veriliyor. Harita incelendiğinde Marmara, Ege, Akdeniz ve İç Anadolu bölgelerindeki kişi başına düşen ortalama kargo paketi sayısının, diğer bölgelere göre daha fazla olduğu görülüyor.